بسیاری از ما در جستجوی فرصت‌های شغلی با شنیدن عناوینی مثل «مدیر روابط عمومی»، «کارشناس روابط عمومی»، «مدیر ارتباط با رسانه» و… تصاویر یکسانی در ذهن‌مان نقش می‌بندد و وظایف مشخصی مثل تعامل با مشتریان، انتشار اخبار سازمان، پاسخگویی به کاربران یا مواردی از این دست را به یاد می‌آوریم.
افرادی که در حوزه روابط عمومی، به رده‌های بالا می‌رسند عموما دارای ویژگی‌های مشترکی نظیر قدرت ارتباطی بالا، اشتیاق به طراحی محتوا (اعم از متنی، تصویری و صوتی)، تسلط به زبان‌های دیگر و… هستند. این مشخصه‌ها، در کنار یادگیری دانش تخصصی این رشته، فارغ از رشته تحصیلی افراد، آن‌ها را به گزینه‌هایی جذاب برای تصدی پست‌های مرتبط در یک آژانس تخصصی روابط عمومی تبدیل می‌کند.
عناوین شغلی موجود در یک آژانس روابط عمومی تنوع زیادی دارند و با توجه با ساختار هر آژانس شاهد عناوین شغلی مختلفی هستیم. مدیر ارتباط با رسانه، مدیر بخش گزارش‌دهی، مدیر بخش تولید محتوا، مدیر مانیتورینگ و مدیر اکانت، تعدادی از عناوین شغلی معمول در آژانس‌های روابط عمومی هستند. برای ورود به دنیای روابط عمومی نیاز به داشتن کوله‌باری از مهارت‌ها و علوم مختلف نیست، بلکه شما می‌توانید با توجه به مهارت‌های خود، در بخش‌های مختلف و عناوین شغلی متفاوت مشغول کار شوید. در ادامه به برخی از مهارت‌های کلیدی این حوزه می‌پردازیم.
۱- تفکر خلاق و استراتژیک و دیدگاه فراسازمانی
متخصصین ارشد روابط عمومی باید توانایی ترسیم نقشه‌راه (Road Map) پیش روی یک سازمان را داشته باشند. تفکر خلاق و استراتژیک در کنار داشتن یک دید وسیع و همه‌جانبه از موضوع، کلید اصلی شما در این مسیر است. تفکر استراتژیک به شما کمک می‌کند تا طرح‌نامه آماده کنید، رویدادها را مدیریت و کمپین‌ها را با موفقیت برنامه‌ریزی و اجرا کنید. در کنار آن، بینش و شناخت شما از اکوسیستم موجود و زیر و بم آن، دیگر عنصر مهم برای گام‌برداشتن در این مسیر است.
از طرفی شما باید توانایی دیدن افق‌هایی فراتر از مجموعه خود را نیز داشته باشید. دیدگاه فراسازمانی، چندفرهنگی و بین‌المللی با شناخت این موضوع آغاز می‌شود که همه مردم به یک شکل فکر نمی‌کنند. رفتارها و نمادهای فرهنگی در گروههای مختلف متفاوت هستند، سلیقه‌ها یکسان نیستند و پیامی که برای یک مخاطب جذاب و گیراست، ممکن است فرد دیگری را از شما دور کند. یک متخصص روابط عمومی خوب، قدر این تفاوت‌ها را می‌داند، آن‌ها را پیش‌بینی می‌کند و می‌تواند در مورد گونه‌های مختلف مخاطبان تحقیق کند یا از متخصصان مربوطه راهنمایی بخواهد. کنار هم قرارگرفتن این ویژگی‌ها، برای تصدی سمت‌هایی نظیر مدیر آژانس (Account Director) و مدیر اکانت (Account Manager)بسیار مهم و کلیدی است. در کنار مهارت‌های گفته شده، تسلط به زبان‌های خارجی مسیر جدیدی را برای مدیران باز می‌کند تا با مشتریان خارجی خود وارد ارتباط شوند.
۲- مدیریت زمان و توانایی انجام چند کار به شکل همزمان
روابط عمومی، جهان ثانیه‌هاست. متخصصان روابط عمومی باید بتوانند مشتریان و پروژه‌های متعددی که هرکدام انتظارات خاص خود را دارند، مهم تلقی کرده و متعهد شوند تا کارشان را در اسرع وقت و با کیفیت به سرانجام برسانند. آگاهی به ضرب‌الاجل‌ها و اولویت‌بندی وظایف در این فضا، بسیار مهم و ضروری است.
یکی از حیاتی‌ترین مهارت‌هایی که برای کار در روابط عمومی نیاز دارید، توانایی سازماندهی امور جاری است. اگر قابلیت برنامه‌ریزی بالایی نداشته باشید، نمی‌توانید یک کمپین راه اندازی کنید، استراتژی ارائه دهید، در کنفرانس‌ها شرکت کرده و یک رویداد تبلیغاتی یا رسانه‌ای را به پیش ببرید. باید بتوانید خواسته تمام مشتریان خود را مد نظر قرار داده و در جلسات خود با مشتریان آژانس، استراتژی‌های مناسب برای هر کدام را ارائه دهید. شخصی که اکانت‌های یک آژانس را اداره می‌کند، باید بتواند در محیط پرفشار روابط عمومی، بر روی چندین پروژه در هر زمان کار کند و پاسخگوی نیازهای متفاوت مشتریان آژانس در ددلاین‌های آن‌ها باشد. مدیر اکانت، فردی است که نقطه تلاقی این توانایی‌ها در یک فرد است.
۳- مهارت‌های ارتباطی
روابط عمومی، در همان اولین نگاه، «ارتباط» را در ذهن مخاطبین پدید می‌آورد؛ ارتباط بین یک سازمان و مخاطبین خارج این مجموعه. این هدف کلیدی، به افرادی نیاز دارد که مشتاقانه از ارتباط با انسان‌ها استقبال کنند. مهارت‌های ارتباطی بیش از یک مهارت نرم، توانایی ایجاد شبکه حرفه‌ای برای خود و به مثابه عنصری مهم برای موفقیت در روابط عمومی به شمار می‌رود. مهارت شما در ایجاد روابط، اعتماد به نفس و توانایی بیان خود، مهارت‌های ارتباط شفاهی و نوشتاری را تکمیل می‌کند و شما را به یک انتخاب عالی برای روابط عمومی و مخصوصا جایگاهی مثل ارتباط با رسانه تبدیل می‌کند.
۴- خلاقیت و زیبایی‌شناسی
وجود فردی خلاق و نوآور که با تسلط بر حوزه‌های بینارشته‌ای نظیر تکنولوژی، هنر، اقتصاد، سیاست، ورزش و… می‌تواند با بازخوانی مسیرهای طی‌شده، دریچه‌های تازه را پیش روی یک مجموعه روابط عمومی قرار دارد، حیاتی است. مدیر خلاقیت (Creative Director) در یک آژانس روابط عمومی، به عبارتی متولی ورود ایده‌های تازه و زیبایی‌شناسی (Aesthetic) به مسیر کلان کاری یک آژانس روابط عمومی است.
۵- آشنایی با مختصات شبکه‌های اجتماعی
متخصصان روابط عمومی باید با فرم‌های متنوع رسانه‌های اجتماعی و استفاده بهینه از هرکدام آشنا باشند. به طور مثال تولید محتوا در اینستاگرام، زبان و فرمی متفاوت از توئیتر را میطلبد. از سویی، توانایی مهم «گوش‌دادن به شبکه‌های اجتماعی»، عنصر مهم دیگری در فضای روابط عمومی است که به شبکه‌های اجتماعی مربوط می‌شود. دنبال‌کردن صحبت‌ها و نظراتی که در شبکه‌های اجتماعی در مورد برند، محصولات و خدمات مشتریان آژانس مطرح می‌شود، مهم‌ترین فعالیت این بخش است. آشنا بودن با ساختار و مختصات شبکه‌های اجتماعی برای فعالین بخش پایش رسانه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
۶- توانایی ارائه و گزارش‌نویسی
گردآوری داده در ابتدای هر مسیر ارتباطی نقش مهمی را ایفا می‌کند اما در گام بعدی، توانایی گزارش‌دهی این محتوا قرار می‌گیرد. اینکه بتوانید در زمانی بهینه، محتوای گردآوری‌شده توسط بخش‌های دیگر را با ابزارهایی مثل پاورپوینت آماده کنید، یکی از نیازهای اصلی حوزه روابط عمومی است. در بخش گزارش‌دهی تسلط به نرم‌افزارهایی مثل پاورپوینت و اکسل و توانایی تهیه، تحلیل و تنظیم داده‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. علاوه بر این داشتن دانش اولیه فتوشاپ، طراحی اینفوگرافی، کلیات سئو (بهینه‌سازی موتور جستجو) و… شما را به عنوان یک متخصص روابط عمومی، در مرتبه بالاتری قرار می‌دهد و برای اجرای پروژه‌ها، گزینه‌ای جذاب‌تر می‌کند.
۷- اشتیاق به جهان واژه‌ها و آشنایی به شیوه‌خلاق تولید محتوا
انواع محتوا در دنیای روابط عمومی اهمیت ویژه‌ای دارد. درک قوی قواعد زبانی و نگارشی در کنار توجه به جزئیات، تفاوت زیادی در نوشتار شما ایجاد می‌کند. متخصصان روابط عمومی با انواع مختلفی از مشتریان در زمینه‌های گوناگون کار می‌کنند. برای ارائه خدمات خوب به هر مشتری، متخصص روابط عمومی باید بتواند به سرعت با بازار مشتری انطباق پیدا کند. توانایی انجام تحقیق و افزایش دانش خود در مورد محصول یا خدمات مشتری در کنار آگاهی از آخرین ترندهای بازار می‌تواند تکمیل کننده مهارت و دانش اعضای تیم «تولید محتوا» باشد تا به بهترین شکل متون مورد انتظار هر مشتری آژانس را تهیه کنند.
شما متناسب با علاقه و استعداد در هر مهارت، می‌توانید عنوان شغلی مرتبط خود را در جهان بی‌کران روابط عمومی پیدا کنید. بخش زیادی از این مهارت‌های هفت گانه برای شغل‌های روابط عمومی، در افراد وجود دارد و بخش دیگر به شکل اکتسابی، قابل یادگیری هستند ولی همیشه برای اینکه بتوان در مسیری خاص قدم برداشت، نیاز است تا این ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی را متناسب با نیازهای جدید، بازتعریف کرد.
